Liệu Tây Nguyên có mỏ vàng triệu tấn?

Trước việc mỏ vàng với trữ lượng quặng 8,1 triệu tấn
vừa được phát hiện tại Campuchia, cách biên giới Việt Nam (đoạn qua
tỉnh Dak Nông) khoảng 30 km, một câu hỏi được đặt ra: liệu khu vực Tây
Nguyên có mỏ nào tương tự?.
GS.TSKH Phan
Trường Thị, Khoa Địa chất ĐH Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội, cho
biết, trữ lượng mỏ vàng mới phát hiện ở tỉnh Mondulkiri (Campuchia) là
lớn nhất khu vực Đông Dương đến thời điểm này. Theo GS Phan Trường Thị,
mỏ vàng lớn nhất trong khu vực Đông Dương trước đó nằm ở miền Bắc nước
Lào, với trữ lượng khoảng 10 tấn.

Về khả năng liệu có những mỏ vàng tương tự tại Tây Nguyên, GS Phan
Trường Thị cho biết, các chuyên gia địa chất khoáng sản có thăm dò bước
đầu tại mỏ Đất Sa (Kông Chro, Gia Lai) và ước tính sơ bộ trữ lượng có
thể tới 5-6 tấn vàng. “Tuy nhiên, phải cần có những cuộc khảo sát thật
kỹ mới có thể đánh giá liệu Tây Nguyên có những mỏ vàng lớn tương tự
như của Campuchia hay không”, GS Phan Trường Thị nói.

Theo GS Phan Trường Thị, sở dĩ cần thời gian khảo sát lâu và đo đạc,
khoan thăm dò thật kỹ mới khẳng định trữ lượng là vì vàng “chảy” theo
mạch. Việc khảo sát mạch vàng đòi hỏi ít nhất 200m phải đào hoặc
khoan một hố.

Khai thác vàng tại vùng miền núi tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Hồng Sơn

Việc công bố chính thức trữ lượng một mỏ vàng, theo
GS Phan Trường Thị, cũng không hề đơn giản. Số liệu thăm dò phải được
trình lên hội đồng trữ lượng khoáng sản quốc gia để thẩm định, xem có
đáng tin cậy hay không. “Cách đây vài năm tại Indonesia, một tổ chức
khai khoảng đã công bố phát hiện mỏ vàng với trữ lượng rất lớn. Tuy
nhiên, sau đó người ta phát hiện ra một chuyên gia người Anh đã lấy mẫu
vàng của mỏ khác và đưa lấp vào mỏ này”, GS Phan Trường Thị cho biết.

Việc công bố “vống” trữ lượng mỏ vàng thường với mục đích thu hút vốn
đầu tư và làm tăng giá trị cổ phiếu của công ty khai thác. Từ đó kết
luận mỏ vàng có trữ lượng lớn để đưa con số ra thị trường chứng khoán.

Vì thế, thông tin về mỏ vàng trước khi được công bố phải được thẩm định
hết sức nghiêm ngặt. “Vì làm sai lệch thông tin, vị chuyên gia người
Anh ở Indonesia đã phải ngồi tù”, GS Phan Trường Thị cho biết.

Theo GS Phan Trường Thị việc đánh giá trữ lượng mỏ vàng cần có nhóm
chuyên môn được trang bị công nghệ đầy đủ cộng với khoảng thời gian
khảo sát ít nhất là 5 năm.

Việc khảo sát này được tiến hành bằng cách đo, đào khoan, đưa số liệu
lên máy tính toán. “Giống như mỏ Bồng Miêu (Quảng Nam) trước đây Pháp
đã khai thác, gần đây một công ty của Australia cũng tiến hành thăm dò
khai thác sau 5 năm mới biết khu vực Bồng Miêu có 5 tấn vàng”, GS Thị
nói.

Tại địa điểm vừa tìm thấy vàng (huyện Okvau, tỉnh Mondulkiri của Campuchia, cách biên giới Việt Nam khoảng 30 km), công ty OZ Minerals của Australia đang mở rộng phạm vi thăm dò với bán kính 3 km. Công ty này tính rằng, tổng trữ lượng vàng của khu mỏ có thể lên tới 56,7 tấn. Theo OZ Minerals, địa điểm đã khảo sát có khoảng 8,1 triệu tấn quặng, tương đương 17,1 tấn vàng. Tính theo giá thị trường hiện nay, lượng vàng này trị giá hơn 727 triệu USD. Một quan chức cấp cao của Campuchia nói rằng, ngoài mỏ vàng, Campuchia còn có nhiều mỏ sắt, đồng, kẽm, thiếc, bauxite, sapphire, ruby và cao lanh với trữ lượng lớn, nhưng nước này không đủ sức khai thác. Khoảng 60 doanh nghiệp Campuchia, Australia, Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam đang khảo sát và khai thác khoáng sản ở đất nước Chùa Tháp.